Ευρετήριο Άρθρου


Συμπεράσματα - Προβληματισμοί
Το Summerhill σήμερα συνεχίζει μια παράδοση χρόνων, χωρίς να έχει μετακινηθεί από τις θεμελιακές αρχές του ιδρυτή του Neill. Η ατμόσφαιρα και η γενική αίσθηση του έχει παραμείνει ίδια. Φανερά, ως ζωντανή κοινότητα, έχει υποστεί κάποιες αλλαγές αλλά σχεδόν ό,τι γίνεται έχει ξαναγίνει ή αποπειραθεί να γίνει στο παρελθόν.
Η τήρηση των θεμελιακών αρχών διαπιστώνεται και μέσα απ? τα πορίσματα των τακτικών ελέγχων στους οποίους υπόκειται το σχολείο. Η επιθεώρηση του 1999, που οδήγησε στην επίδοση του «Notice of Complaint», περιείχε την επισήμανση της κυβέρνησης ότι το σχολείο έπρεπε, μεταξύ άλλων, να εξασφαλίζει την κανονική εμπλοκή των παιδιών στη μαθησιακή διαδικασία και ότι οι στόχοι του έπρεπε να συμπλέουν με τις εθνικές προσδοκίες. Η δικαίωση του Summerhill στη δικαστική διαμάχη με την αγγλική κυβέρνηση απέτρεψε το κλείσιμό του και απέδειξε ότι το σχολείο ήταν «ανίκανο» να κάνει αυτές τις αλλαγές και ταυτόχρονα να διατηρεί τη μοναδική του φιλοσοφία.
Το «πνεύμα» Summerhill κατάφερε να ταξιδέψει σ? όλο τον κόσμο ευαισθητοποιώντας τους παιδαγωγούς και διεισδύοντας στα διάφορα εκπαιδευτικά συστήματα. Ορισμένες απ? τις αρχές του σχολείου του Neill μπήκαν στους σκοπούς της Ελληνικής Γενικής Εκπαίδευσης (γίνεται λόγος για «ευτυχία» του παιδιού) στα τέλη της δεκαετίας του ?80*16.
Το Summerhill εξακολουθεί και σήμερα να προκαλεί το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών και να διχάζει τους μελετητές του αντιαυταρχικού μοντέλου του Neill σε υποστηρικτές και επικριτές*17 (Summerhill: For and Against). Οι ιδεολογικές αρχές και ο τρόπος λειτουργίας του προβληματίζουν κάθε παιδαγωγό που το «ανακαλύπτει», γεννώντας ερωτηματικά*18 που αγγίζουν την περιοχή της φιλοσοφίας της αγωγής:
  • Ποιον θεωρούμε ολοκληρωμένο άνθρωπο;
  • Ποιες είναι οι αντιλήψεις μας για τους σκοπούς της αγωγής, τα προγράμματα και τις μεθόδους διδασκαλίας και τα θέματα πειθαρχίας;
  • Ποιο πρότυπο ανθρώπου προσπαθεί να διαμορφώσει η εκπαίδευση;
  • Μπορεί και πρέπει ένας εκπαιδευτικός να έχει και να προσπαθεί να εφαρμόσει τη δική του φιλοσοφία αγωγής στο σχολείο του; Ποιες θα ήταν οι συνέπειες;
Η συνεχής λειτουργία του Summerhill για 75 χρόνια και η επιτυχία του στην παροχή ενός ευτυχισμένου περιβάλλοντος για τα παιδιά και στην παραγωγή ευτυχίας στέκεται σαν μια συνεχής απόδειξη της επισήμανσης του Neill ότι: «H απουσία του φόβου είναι το πιο θαυμαστό πράγμα που μπορεί να συμβεί σ? ένα παιδί».
*16Πρβλ.. Παπάς Ε. Αθ.(1987):Μαθητοκεντρική Διδασκαλία, τόμος 2ος, εκδ. Βιβλία για όλους, Αθήνα, σελ. 31.*17 Πρβλ. Παπάς Ε. Αθ.,(1987): όπ.π., σελ. 31.*18 Για τα ερωτήματα που ακολουθούν:Βλ. Μάνος Γ. Κ.(1978): Εισαγωγή στη Φιλοσοφία και Φιλοσοφία της Αγωγής, τόμος 2ος, Αθήνα, σελ. 89.
ΒιβλιογραφίαΜάνος, Γ. Κ., Εισαγωγή στη Φιλοσοφία και Φιλοσοφία της Αγωγής, τόμος Β΄, Αθήνα 1978.
Νeill, A. S., Θεωρία και Πράξη της Αντιαυταρχικής Εκπαίδευσης, Αθήνα 1972 (Ε΄εκδ.).
Neill, A. S., Σάμερχιλ Το Ελεύθερο Σχολείο, Αθήνα 1989.
Παπακωνσταντίνου, Π., Θεωρίες της Αγωγής (Σημειώσεις- Ενδεικτική Βιβλιογραφία), Αθήνα 1988.
Παπάς, Ε. Αθ., Μαθητοκεντρική Διδασκαλία , τόμος 2ος, Αθήνα 1987.
Reble, A., Ιστορία της Παιδαγωγικής, Αθήνα 1990.
.
Τσουρέκης, Δ., Σύγχρονη Παιδαγωγική ? Παιδαγωγικές τάσεις από τις αρχές του 20ου αι. μέχρι σήμερα , Αθήνα 1981.
Holt, J., Πέρα από το Σάμερχιλ, Αθήνα 1979.
Ηλεκτρονική διεύθυνση:
http://www.S-hill.demon.co.uk (26-10-01).
Κωνσταντίνος Παλιαρούτης