Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι σήμερα το κορυφαίο αθλητικό γεγονός στο χώρο του κλασικού αθλητισμού παγκοσμίως και ως Έλληνες είμαστε περήφανοι για τους προγόνους μας που καλλιέργησαν το Ολυμπιακό αθλητικό ιδεώδες που μεταλαμπαδεύτηκε σε όλη την υφήλιο.

Οι αγώνες αυτοί ήταν οι σπουδαιότεροι κατά την αρχαιότητα αλλά όχι και οι παλαιότεροι, αφού τα πρώτα δείγματα αθλητικής δραστηριότητας έρχονται από τους Ανατολικούς λαούς της Μεσογείου. Τόσο οι Αιγύπτιοι όσο και οι κάτοικοι της Μεσοποταμίας έδειξαν πολύ νωρίς το ενδιαφέρον τους για τον αθλητισμό. Υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ήδη το 3.000π.Χ οι λαοί αυτοί διοργάνωναν αθλητικούς αγώνες. Στους τάφους πολλών Φαραώ της Αιγύπτου και βασιλιάδων της Μεσοποταμίας έχουν βρεθεί παραστάσεις που δείχνουν αθλητές να διαγωνίζονται στην πάλη, στις ραβδομαχίες, την πυγμαχία, το κυβίστημα, την τοξοβολία, την ιππασία, την κωπηλασία. Ακόμη, στην Αίγυπτο έχουν βρεθεί παραστάσεις που δείχνουν την ανακήρυξη του νικητή, ή την εξουδετέρωση του αντιπάλου στην πάλη.

Είναι πιθανόν οι αγώνες να γίνονταν στην βασιλική αυλή και να αφορούσαν μόνο άτομα ανώτερης κοινωνικής τάξης. Το σίγουρο πάντως είναι ότι το κοινό διασκέδαζε και ενθουσιαζόταν.

   Στην Ελλάδα τώρα και συγκεκριμένα στη Μινωική Κρήτη( 16^ος αιώνας π. Χ) απεικονίσεις της εποχής δείχνουν ότι υπήρχε έντονη αθλητική δραστηριότητα με κορυφαία την πυγμαχία, την πάλη και τα ταυροκαθάψια. Επίσης όσοι αγωνίζονταν είχαν ειδική εμφάνιση και εξοπλισμό ανάλογα με το άθλημα. Ο νικητής σήκωνε το αριστερό του χέρι, ενώ ο ηττημένος συνήθως γονάτιζε.

Ιδιαίτερη προπόνηση απαιτούνταν για τους αθλητές των ταυροκαθάψιων, αφού ήταν απαραίτητη η ακρίβεια στην κίνησή τους και η εξοικείωση με τον ταύρο, επειδή υπήρχε κίνδυνος να τραυματιστούν σοβαρά. Οι ταυροκαθάπτες έπρεπε να κάνουν θεαματικά ακροβατικά πάνω στη ράχη ενός ταύρου και παρουσιάζονταν με πλούσια ενδυμασία και κοσμήματα, αφού θεωρούνταν οι ικανότεροι αθλητές.

   Κατά τη Μυκηναϊκή εποχή( 16^ος-11^ος αιώνας π. Χ) οι αθλητικοί αγώνες συνόδευαν, κυρίως, τις θρησκευτικές τελετές και αργότερα και τις ταφικές. Οι Μυκηναίοι αγωνίζονταν στο κυβίστημα, τα ταυροκαθάψια, την πυγμαχία, την πάλη και πρόσθεσαν σε αυτά το δρόμο και την αρματοδρομία. Το κυβίστημα δεν ήταν τόσο δημοφιλές ούτε και τα ταυροκαθάψια που κατέληξαν να έχουν χαρακτήρα ταφικού αγωνίσματος. Τα πιο δημοφιλή αγωνίσματα ήταν η πυγμαχία και η πάλη. Επίσης ιδιαίτερη θέση κατείχε το άρμαπου το χρησιμοποιούσαν σε διάφορες τελετές, στο κυνήγι, και στις αρματοδρομίες.

Πληροφορίες για τα αθλήματα κατά την Ομηρική εποχή αντλούμε από τα έπη του Ομήρου. Αυτά ήταν: οι αρματοδρομίες, η πυγμαχία, η πάλη, ο δρόμος, η οπλομαχία, η δισκοβολία, η τοξοβολία και το ακόντιο.

 Πιο συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά σε αγώνες που διεξάγονται για να τιμηθεί ο νεκρός Πάτροκλος, ενώ από την άλλη σε αγώνες με σκοπό την τέρψη και τη διασκέδαση από τους Φαίακες του Οδυσσέα. Στην εποχή του Ομήρου θεωρούσαν ότι μέσω των αγώνων οι ήρωες έδειχναν τις ικανότητές τους, τη δύναμή τους, τη γενναιότητά τους και την ευφυΐα τους. Για το λόγο αυτό, όταν κάποιος έλεγε σε κάποιον άλλο ότι δεν ήξερε να αγωνίζεται, ισοδυναμούσε με την χειρότερη προσβολή και ταπείνωση. Η κοινωνία εξύψωνε τους καλούς αθλητές και τους επιβράβευε. ( Κέλλυ Χριστοδούλου-Σταυρούλα Συμιακάκη) 

    Τα Ολύμπια καθιερώθηκαν τον 8^ο αιώνα π. Χ και θεωρούνταν η σπουδαιότερη πανελλήνια γιορτή. Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε γιατί επιλέχτηκε η Ολυμπία ως το μέρος διεξαγωγής των αγώνων. Οι Έλληνες πίστευαν πως οι πρώτοι αγώνες έγιναν από ήρωες και θεούς. Στην πρώτη Ολυμπιακή Ωδή του ο Πίνδαρος αναφέρεται στον Πέλοπα που ήρθε από τη Μικρά Ασία, για να πάρει μέρος σε μια αρματοδρομία του βασιλιά Οινόμαου της Πίσας. Ο Πέλοπας κατάφερε να νικήσει το βασιλιά που σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της αρματοδρομίας και έτσι παντρεύτηκε την κόρη του, Ιπποδάμεια. Ως βασιλιάς οργάνωσε πρώτος τους αγώνες, για να ευχαριστήσει τους θεούς. Η Ιπποδάμεια λέγεται ότι για τον ίδιο λόγο θεσμοθέτησε τα Ηραία προς τιμήν της Ήρας που τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια στην Ολυμπία και στα οποία συμμετείχαν γυναίκες σε αγώνες δρόμου.

Ο Ιδαίος Ηρακλής επίσης έχει συνδεθεί με τους πρώτους αγώνες. Ήρθε από την Κρήτη, οργάνωσε αγώνα δρόμου και βράβευσε το νικητή με στεφάνι αγριελιάς. Επίσης ο Στράβωνας αναφέρει ότι οι πρώτοι αγώνες οργανώθηκαν από τους Ηρακλείδες, ενώ τη λατρεία του Δία την εισήγαγαν οι Αιτωλείς που κατέλαβαν την Πίσα, πράγμα που οδήγησε σε σύγκρουση τους Ηλείους και τους Πισαίους.

   Οι Ολυμπιακοί Αγώνες τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια, περίπου τη δεύτερη εβδομάδα του Ιουλίου. Για πρώτη φορά έγιναν το 776 π. Χ και περιλάμβαναν μόνο ένα αγώνισμα το οποίο κέρδισε ο Κόροιβος ο Ηλείος. Στη μακραίωνη ιστορία τους υπήρξαν αυξομειώσεις στη διάρκειά τους. Μέχρι την 24^η Ολυμπιάδα διεξάγονταν μόνο μια μέρα, ενώ προστέθηκαν άλλες τρεις ημέρες κατά την 37^η Ολυμπιάδα. Με το πέρασμα των αιώνων, οι αγώνες εξελίσσονταν και πολλά αγωνίσματα προσθέτονταν στο πρόγραμμά τους. Οι Ηλείοι κατάφεραν να διατηρήσουν το ενδιαφέρον όλων των Ελλήνων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες με ένα σύνολο κανόνων που ρύθμιζαν την οργάνωση, τη συμμετοχή και τη διάρκειά τους.

Οι κανόνες ήταν οι εξής: Επιβολή εκεχειρίας. Οι εχθροπραξίες διακόπτονταν, γεγονός που εξάπλωσε τη φήμη τους.

Δικαίωμα συμμετοχής μόνο στους Έλληνες πολίτες

Ειδικοί κανόνες για τις διαδικασίες προπόνησης και διεξαγωγής των αγώνων.

     Όσοι ήθελαν να πάρουν μέρος στην Ολυμπιάδα έπρεπε να προπονηθούν στην πατρίδα τους δέκα μήνες πριν την έναρξή τους. Σύμφωνα με τους κανονισμούς οι αθλητές έπρεπε να φτάσουν στην Ήλιδα ένα μήνα πριν, για να γίνουν οι απαραίτητες διατυπώσεις που απαιτούσε η συμμετοχή τους στους αγώνες.

   Λίγες ημέρες πριν τους αγώνες, μια μεγάλη πομπή ξεκινούσε από την πόλη της Ήλιδας προς την Ολυμπία. Μπροστά πήγαιναν οι ιερείς, που υπηρετούσαν στους ναούς της Ολυμπίας και ακολουθούσαν οι Ελλανοδίκες και οι άλλοι επίσημοι, οι αθλητές, οι γυμναστές και πολύς κόσμος.

   Οι Ελλανοδίκες επιτηρούσαν για την καλή διεξαγωγή των αγώνων και είχαν στη διάθεσή τους μαστίγιο όχι μόνο για τον αθλητή αλλά και για τον προπονητή, και κατείχαν κληρονομικά τη θέση τους Μετά το 584 π. Χ όλοι οι πολίτες της Ήλιδας μπορούσαν ν΄ αναλάβουν τη θέση αυτή. Ο αριθμός τους κυμαινόταν από δύο σε εννέα -δώδεκα και μετά μειώθηκε σε δέκα. Κατά τη διάρκεια των αγώνων κατοικούσαν στο Ελλανοδικείο, που ήταν ένα μεγάλο κτίριο στην αγορά της πόλης και φορούσαν πορφυρούς χιτώνες για να ξεχωρίζουν.

   Το πρωί της πρώτης ημέρας των αγώνων, η πομπή έφτανε με κάθε επισημότητα στην Άλτη. Εκεί θυσίαζαν και στη συνέχεια, στο Βουλευτήριο, οι αθλητές ορκίζονταν στο βωμό του Ορκίου Δία ότι γυμνάστηκαν δέκα μήνες και ότι θα ακολουθήσουν τους κανόνες. Κατόπιν οι κριτές ότι θα έκριναν δίκαια. Ένας λευκός πίνακας έγραφε τα ονόματα των αγωνιζόμενων, για να πληροφορεί τους επισκέπτες για το πρόγραμμα των αγώνων.

Την ίδια μέρα διαγωνίζονταν οι σαλπιγκτές και οι κήρυκες. Οι νικητές αυτού του διαγωνισμού είχαν την τιμή να εκφωνούν τα ονόματα των Ολυμπιονικών. Μετά, ακολουθούσαν οι δημόσιες και οι ιδιωτικές θυσίες των αποστολών από τα διάφορα μέρη. Οι θυσίες γίνονταν μπροστά στους βωμούς, στον Ίππιο Ποσειδώνα , την Ιππία Ήρα, τον Ίππιο Άρη , την Αθηνά ,τον Άρη, τους Διόσκουρους, την Τύχη, τον Ταράξιππο και άλλους.

     Η δεύτερη ημέρα ήταν αφιερωμένη στους παίδες οι οποίοι αγωνίζονταν στον δρόμο, στην πάλη και την πυγμαχία μέχρι αργά το απόγευμα.

   Η τρίτη ημέρα ανήκε στα ιππικά αγωνίσματα και στο πένταθλο που ήταν ένα από τα πιο δημοφιλή των Ολυμπιακών Αγώνων. Τα ιππικά αγωνίσματα ήταν τα εξής: Τέθριππο( άρμα που το έσερναν τέσσερα άλογα και έπρεπε να καλύψουν οι διαγωνιζόμενοι 12 φορές το γύρο του ιπποδρόμου) , τέλειοι κέλητες, απήνη, αγώνες κάλπης, συνωρίς ίππων, πώλων, τέθριππα πώλων, ιπποδρομία πώλων.

   Το απόγευμα γινόταν στο στάδιο ο αγώνας του Πεντάθλου: του άλματος, του δρόμου, του ακοντίου, του δίσκου και της πάλης.

   Η επόμενη ημέρα ξεκινούσε με τη μεγάλη τελετή, την Εκατόμβη, προς τιμήν του Δία. Η πομπή ξεκινούσε από το Πρυτανείο στην οποία συμμετείχαν αντιπρόσωποι των πόλεων, ιερείς, αθλητές καθώς και μέλη της κάθε αποστολής. Ύστερα ακολουθούσαν οι αγώνες δρόμου( στάδιο, δίαυλος-400 μέτρα -και δόλιχος-4.000 μέτρα- ) καθώς και οι αγώνες πάλης( ορθία πάλη και αλίνδησις), πυγμαχίας, παγκρατίου και οπλίτη δρόμου( οι αθλητές έπρεπε να τρέξουν με την ασπίδα στο αριστερό χέρι και να καλύψουν μια απόσταση δύο σταδίων, περίπου 400 μέτρα).

      Την Πέμπτη μέρα πραγματοποιούνταν η επίσημη τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων. Όλοι οι νικητές των αγώνων φορώντας μια κόκκινη μάλλινη ταινία στο κεφάλι και κρατώντας ένα κλαδί φοίνικα στο δεξί χέρι πήγαιναν στο ναό του Δία-η ταινία χρησιμοποιούνταν συνήθως για να κοσμήσει ιερά αντικείμενα και το κλαδί του φοίνικα ήταν μνεία στο Θησέα που ίδρυσε τους αγώνες στη Δήλο, στους οποίους οι νικητές στεφανώνονταν με ένα κλαδί φοίνικα- για να στεφανωθούν με τον κότινο( κλαδί αγριελιάς) από τον πρεσβύτερο των Ελλανοδικών. Το στεφάνι από αγριελιά, πρωτοκαθιερώθηκε ως έπαθλο από τον Ίφιτο ακολουθώντας ένα χρησμό από το μαντείο των Δελφών. Το κλαδί κοβόταν από την ίδια πανάρχαια αγριελιά, την καλλιστέφανο, που βρισκόταν κοντά στο ναό του Δία.

   Και η γιορτή έκλεινε στο Πρυτανείο, έδρα των αξιωματούχων του ιερού, όπου οι Ηλείοι παρέθεταν γεύμα, για να τιμήσουν τους νικητές.

     Μετά τους πανηγυρισμούς, οι Ολυμπιονίκες γυρνούσαν στην πατρίδα τους όπου οι συμπατριώτες τους τους υποδέχονταν με ιδιαίτερες τιμές. Δέχονταν χρηματικά βραβεία και τιμητικούς τίτλους, μερικές μάλιστα πόλεις έδιναν στους νικητές για έπαθλο πέντε τάλαντα. Οι Ολυμπιονίκες ταυτίζονταν με τους ήρωες, τους ημίθεους και δέχονταν πολλές τιμητικές διακρίσεις και προνόμια. Ο Ολυμπιονίκης εισερχόταν στην πόλη πάνω σε τέθριππο και γκρεμιζόταν ένα τμήμα του τείχους της πόλης για την είσοδό του. Η υποδοχή των νικητών ήταν ανάλογη με αυτή που γινόταν, όταν επέστρεφαν νικητές από εκστρατείες. Ο νικητής επισκεπτόταν το ναό του προστάτη της πόλης και πρόσφερε σε αυτόν το στεφάνι του. Μετά την τελετή ακολουθούσε γιορτή. Είχαν το δικαίωμα να δειπνούν δωρεάν για την υπόλοιπη ζωή τους και επιπλέον τους προσφερόταν μια θέση στους δημόσιους αγώνες και τα ονόματά τους χαράσσονταν σε στήλες σε δημόσιους χώρους.

   Στη Σπάρτη οι Ολυμπιονίκες είχαν το δικαίωμα να πολεμούν μαζί με τους βασιλιάδες στον πόλεμο, ενώ στον ιερό χώρο προς Ολυμπίας οι νικητές έστηναν αγάλματα με τα ονόματά τους, το όνομα της οικογένειάς τους ακόμα και το όνομα της πόλης τους. Οι ποιητές έγραφαν κατά παραγγελία του νικητή τα επινίκια ποιήματα τα οποία εξασφάλιζαν τη φήμη τους.

   Μέσα στη χιλιόχρονη ιστορία της Ολυμπίας υπήρξαν αθλητές που δοξάστηκαν όσο κανείς άλλος και πέτυχαν κατορθώματα τέτοια που ξέφευγαν από τις ανθρώπινες δυνατότητες όπως ο πυγμάχος Διαγόρας ο Ρόδιος, ο Πολίτης ο Κεραμίτης που πέτυχε τρεις νίκες στο δρόμο την ίδια μέρα στην ίδια Ολυμπιάδα, ο Θεαγάνης ο Θάσιος, αθλητής της πάλης, της πυγμαχίας και του παγκρατίου, ο παλαιστής, Μίλων ο Κροτωνιάτης, ο Λεωνίδας ο Ρόδιος, ο Πολυδάμας ο Σκοτουσσαίος, ο Κλειτόμαχος ο Θηβαίος, ο Αργέας ο Αργείος και άλλοι. ( Σοφικίτου Ηρώ, Σπίνου Βαρβάρα, Τζεβελέκου Μαρία, Τζιόλα Βασιλική) 

   Εκτός από τα Ολύμπια στην αρχαία Ελλάδα υπήρχαν και άλλοι αγώνες: Τα Πύθια, τα Ηραία, τα Ασκληπιεία, τα Ίσθμια. τα Νέμεα και τα Παναθήναια.

   Τα Πύθια τελούνταν στο ιερό του Απόλλωνα στους Δελφούς προς τιμήν της νίκης του θεού επί του δράκοντα Πύθωνα, κάθε τέσσερα χρόνια με έπαθλο ένα στεφάνι δάφνης. Οι πρώτοι αγώνες ήταν μουσικοί και περιλάμβαναν ένα διαγωνισμό κιθαρωδών και ένα αυλητών.

Γύρω στο 582 π. Χ μετά τον Πρώτο Ιερό Πόλεμο, όταν οι Δελφοί απελευθερώθηκαν από τον έλεγχο της πόλης Κίρρας με τη βοήθεια των Αμφικτυόνων, οι τελευταίοι αναδιοργάνωσαν τους αγώνες, αφού προστέθηκαν στο πρόγραμμα αγωνίσματα γυμνικά ( στάδιο, δίαυλος, δόλιχος, πάλη, πυγμαχία, παγκράτιο, πένταθλο και αγώνας κηρύκων και σαλπιγκτών) και ιππικά ( τέθριππο, συνωρίς και αντίστοιχα πωλικά).Αργότερα προστέθηκε και ένας αγώνας κιθαριστών και το εγκώμιο και η παντομίμα.. Τον 4^ο αιώνα π. Χ εμφανίστηκαν και οι δραματικοί αγώνες τραγικών και κωμικών ηθοποιών.

   Τα Ηραία ήταν αγώνες προς τιμή της θεάς Ήρας και διεξάγονταν στην ευρύτερη περιοχή των Μυκηνών, στην Πρόσυμνα. Στην αρχή τελούνταν κάθε τρία χρόνια και στη συνέχεια κάθε πέντε στα τέλη Ιουνίου- αρχές Ιουλίου. Οι αγώνες ήταν γυμνικοί, ιππικοί, αρματοδρομίες, καθώς και μουσικοί και δραματικοί. Οι νικητές αθλητές έπαιρναν ως έπαθλο ένα στεφάνι μυρτιάς και χάλκινα έπαθλα όπως ήταν οι ασπίδες, οι τρίποδες οι υδρίες και άλλα. Μεταξύ του 4^ου- 3^ου αιώνα π. Χ οι αγώνες ονομάζονταν « Εκατόμβοια» ενώ τον 3^ο γιορτάζονταν μαζί με τα Νέμεα στο Άργος.

   Τα Ασκληπιεία ήταν αγώνες προς τιμή του Ασκληπιού, γιου του Απόλλωνα και γιατρού και διεξάγονταν στην Επίδαυρο, στο ιερό όπου λατρευόταν μαζί με τον πατέρα του. Τελούνταν από τις αρχές του 5^ου αιώνα π. Χ κάθε τέσσερα χρόνια

Την πρώτη ημέρα προσφερόταν θυσία στο θεό Απόλλωνα και τον Ασκληπιό και ακολουθούσε συμπόσιο. Την άλλη μέρα άρχισαν οι αγώνες που ήταν: γυμνικοί αγώνες δρόμου( στάδιο, δίαυλος, ίππιος ή δρόμος τεσσάρων σταδίων, οπλίτης δρόμος) άλματος, δισκοβολίας, ακοντισμού, πυγμαχίας και παγκρατίου, ιππικοί αγώνες, αρματοδρομίες, μουσικοί, ωδικοί και δραματικοί.

       Τα Ίσθμια ήταν οι σημαντικότεροι μετά τα Ολύμπια πανελλήνιοι αγώνες οι οποίοι γίνονταν στην Ισθμία, στον Ισθμό της Κορίνθου, προς τιμή του Ποσειδώνα κάθε δύο χρόνια και διαρκούσαν πολλές ημέρες. Μυθικός Ιδρυτής των αγώνων θεωρείται ο Θησέας. Άλλοι αναφέρουν το Σίσυφο και άλλοι το Γλαύκο. Στα χρόνια των Κυψελιδών ( 581 π. Χ) οι τοπικοί αυτοί αγώνες έγιναν πανελλήνιοι. Τα αγωνίσματα εκτός από τις αρματοδρομίες και τις ιπποδρομίες ήταν και ο δρόμος, η πάλη, το πένταθλο και το παγκράτιο. Στη διάρκειά τους γίνονταν και μουσικοί, ρητορικοί και ζωγραφικοί διαγωνισμοί. Το στεφάνι του νικητή κατασκευαζόταν από πεύκο και αργότερα από σέλινο. Κατά τη διάρκεια των αγώνων επικρατούσε εκεχειρία.

Όταν κατεστράφη η Κόρινθος από τους Ρωμαίους( 146 π. Χ) η εποπτεία των αγώνων περιήλθε στους Σικυώνιους, όμως αργότερα ανέλαβαν και πάλι οι Κορίνθιοι τη διεξαγωγή των αγώνων. ( Νομικός Ευάγγελος)

   Τα Νέμεα ξεκίνησαν το 537 π. Χ και διεξάγονταν κάθε δύο χρόνια, στην κοιλάδα της Νεμέας. Η περιοχή αυτή επιλέχτηκε ως τόπος εορτασμού από τον Αργείο βασιλιά Άδραστο. Λέγεται ότι στο σημείο εκείνο συνάντησε τη βασίλισσα Υφίπολη με το γιο της τον Οφέλτη και οδηγήθηκαν από αυτόν σε μια πηγή, για να ξεδιψάσουν. Όμως εκεί ένα φίδι δάγκωσε τον Οφέλτη που πέθανε, και έτσι προς τιμή του, καθιερώθηκαν οι αγώνες. Αργότερα προστάτης των αγώνων έγινε ο Δίας. Την ευθύνη διεξαγωγής τους την είχε η πόλη του Άργους με έπαθλο για τους νικητές ένα στεφάνι από αγριοσέλινο.    

   Πριν τη διεξαγωγή των αγώνων γινόταν θυσία στο Δία και κατόπιν ακολουθούσε το αγωνιστικό μέρος. Ήταν αγώνες γυμνικοί, ιππικοί και αργότερα και μουσικοί. Τα αγωνίσματα ήταν τα εξής: Στάδιο, δίαυλος, ίππιο, δόλιχος, παγκράτιο, πυγμή, πάλη, πένταθλο, τέθριππο, συνωρίς και κέλητας. ( Νίκος Πρεβεζιάνος)

   Τα Παναθήναια, αγώνες προς τιμή της θεάς Αθηνάς χωρίζονταν σε μικρά και μεγάλα. Τα μικρά γιορτάζονταν κάθε χρόνο, ενώ τα μεγάλα κάθε τέσσερα. Οι εορταστικοί αυτοί τοπικοί αγώνες έγιναν κοινοί σε όλη την Αττική στα χρόνια του Θησέα, όταν λένε ότι ένωσε όλους τους οικισμούς της Αττικής σε ένα οικισμό, στο άστυ των Αθηνών, οπότε και ονομάστηκαν» Παναθήναια».

Οι Παναθηναϊκοί αγώνες περιλάμβαναν αγώνες μουσικούς, γυμνικούς, ιππικούς και άλλους. Ο νικητής κάθε αγωνίσματος έπαιρνε χρηματικό βραβείο και στον πρώτο μεταξύ των νικητών στεφάνι. Το βραβείο δινόταν στο Ιερό της Αθηνάς Πολιάδος από τον ταμία του Ιερού της θεάς. Μετά την παράδοση του βραβείου άρχιζαν οι θυσίες των ζώων που έφερναν οι πομπείς, ενώ ζώα προς θυσία προσέφεραν και οι θεωροί των άλλων πόλεων.

Τέλος γινόταν αγώνες ευανδρίας, ομαδικού χαρακτήρα, όπου απαγορευόταν η συμμετοχή ξένων. Οι έφηβοι έκαναν παρέλαση σε ομάδες και το ομαδικό έπαθλο ήταν βόδι ή ασπίδες. ( Χάλαρης Χριστόδουλος) 

 

  Η υποταγή της Ελλάδας στους Ρωμαίους αφαιρεί σταδιακά την αίγλη τους και το τελειωτικό χτύπημα δίνεται από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Θεοδόσιο Α΄, όταν το 393 π. Χ τους καταργεί. Στους αιώνες που ακολούθησαν διάφορες φυσικές καταστροφές θάβουν τον ιερό χώρο της Ολυμπίας, ώσπου το 1881 μετά από ανασκαφές έρχονται στο φως τα πρώτα ευρήματα που θα στρέψουν το ενδιαφέρον των Ελλήνων αλλά και των άλλων Ευρωπαίων στην Ολυμπία και θα αρχίσουν δειλά-δειλά οι συζητήσεις για αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων.

Πρωτεργάτες της κίνησης ο Γάλλος βαρόνος PierreDeCoubertinαλλά και ο Έλληνας Δημήτριος Βικέλας. Ο πρώτος γεννήθηκε στο Παρίσι το 1863 από πολύ μορφωμένους γονείς, σπούδασε καλές τέχνες, θετικές επιστήμες και νομικά. Στην Αγγλία, όπου βρέθηκε, συνειδητοποίησε μελετώντας τους αρχαίους συγγραφείς, την αξία που έχει η άθληση στην πνευματική ανάπτυξη των νέων.

 Έτσι το 1894 στο παγκόσμιο αθλητικό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι με πρωτοβουλία του ίδιου, δημιουργήθηκε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή με πρώτο πρόεδρο το Δημήτριο Βικέλα και γραμματέα τον ίδιο. Στη συνεδρίαση αυτή αποφασίστηκε η αναβίωση των Αγώνων καθώς επίσης και η πραγματοποίησή τους για πρώτη φορά στα νεότερα χρόνια, στην κοιτίδα τους, την Ελλάδα.

   Πράγματι, στις 6 Απριλίου του 1896 στην Αθήνα, ανήμερα του Πάσχα, άρχισαν οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες, όπου μεγάλος πρωταγωνιστής αναδείχτηκε ο «νερουλάς» Σπύρος Λούης ο οποίος κέρδισε τον πρώτο Μαραθώνιο δρόμο. Στο αγώνισμα αυτό οι αθλητές έτρεξαν από το Μαραθώνα μέχρι το Παναθηναϊκό στάδιο, σε ανάμνηση της μεταφοράς της είδησης της νίκης των Αθηναίων κατά των Περσών το 490π. Χ στο Μαραθώνα, από τον Αθηναίο Φειδιππίδη, ο οποίος, λέγεται ότι, όταν έφτασε στην Αθήνα, είπε τη φράση «Νενικήκαμεν»και έπεσε νεκρός.

   Στη διάρκεια των Αγώνων ακούστηκε για πρώτη φορά ο Ολυμπιακός Ύμνος που έγραψε ο ποιητής Κωστής Παλαμάς και μελοποίησε ο συνθέτης Σπυρίδων Σαμάρας. Ο ύμνος αυτός καθιερώθηκε να ψάλλεται στα ελληνικά κάθε φορά, στην επίσημη τελετή έναρξης από την Ολυμπιάδα του Τόκιο το 1952.

 

Αρχαίο Πνεύμ΄Αθάνατον, αγνέ Πατέρα

του ωραίου, του μεγάλου και του αληθινού,

κατέβα, φανερώσου κι΄ άστραψ΄ εδώ πέρα

στη δόξα της δικής σου γης και τ΄ ουρανού.

 

Στο δρόμο και στο πάλεμα και στο λιθάρι,

στων ευγενών Αγώνων λάμψε την ορμή,

και με τ΄ αμάραντο στεφάνωσε κλωνάρι

και σιδερένιο πλάσε κι άξιο το κορμί.

 

Κάμποι, βουνά και πέλαγα φέγγουν μαζί σου

σαν ένας λευκοπόρφυρος μέγας ναός,

και τρέχει στο ναό εδώ προσκυνητής σου

Αρχαίο Πνεύμ΄ αθάνατο κάθε λαός.

 

     Εκτός από τον Ύμνο οι Ολυμπιακοί Αγώνες έχουν συνδεθεί και με το άναμμα της φλόγας αλλά και με το πιο αναγνωρίσιμο έμβλημα ανά τον κόσμο, την Ολυμπιακή σημαία.

     Στην αρχαία Ελλάδα δεν υπήρχε το τελετουργικό άναμμα της φλόγας. Σήμερα στην Ολυμπία, κοντά στο ναό της Ήρας, μήνες πριν την τέλεση των Αγώνων, γίνεται η τελετή της αφής της Ολυμπιακής φλόγας η οποία ανάβει από τις ακτίνες του ήλιου που συγκεντρώνονται σε ένα κοίλο κάτοπτρο. Η ιέρεια παραδίδει τη φλόγα στον πρώτο λαμπαδηδρόμο ο οποίος, αφού διανύσει κάμποση απόσταση, τη δίνει στο δεύτερο και ούτω καθεξής, μέχρι να φτάσει στο Παναθηναϊκό στάδιο. Εκεί, αφού γίνει η παράδοση της φλόγας στον εκπρόσωπο της χώρας που πρόκειται να διοργανώσει τους Αγώνες, ξεκινά ένα μακρύ ταξίδι ανά την υφήλιο, ώσπου να καταλήξει στο στάδιο όπου πρόκειται να γίνουν τα αγωνίσματα του στίβου της κάθε Ολυμπιάδας. Με το άναμμα της φλόγας σε εκείνο το στάδιο, αρχίζει το επίσημο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων και όταν οι Αγώνες τελειώσουν, σβήνει και η φλόγα. Άναψε για πρώτη φορά το 1928 στο Άμστερνταμ.

   Το έμβλημα των Αγώνων ήταν μια ιδέα του βαρόνου PierreDeCoubertin ο οποίος το εμπνεύστηκε από το πεντάκυκλο έμβλημα του μαντείου των Δελφών. Η σημαία πρωτοκυμάτισε στους Ολυμπιακούς της Αμβέρσας το 1920. Το άσπρο φόντο συμβολίζει την ειρήνη που πρέπει να υπάρχει στον κόσμο, ενώ οι πέντε κύκλοι τις πέντε ηπείρους της γης. Τα χρώματα είναι τέτοια, έτσι ώστε ένα τουλάχιστον χρώμα να υπάρχει πάντα στη σημαία οποιουδήποτε κράτους. Το μπλε συμβολίζει την Ευρώπη, το κίτρινο την Ασία, το μαύρο την Αφρική, το πράσινο την Ωκεανία και το κόκκινο την Αμερική. Στο τέλος των Αγώνων η σημαία υποστέλλεται και παραδίδεται στους εκπροσώπους της επόμενης διοργανώτριας πόλης.

   Οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες που πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά στην Αθήνα το 1896, αφού έκαναν σχεδόν το γύρο του κόσμου( Παρίσι, Σεν Λούις, Λονδίνο, Στοκχόλμη, Αμβέρσα, Παρίσι, Άμστερνταμ, Λος Άντζελες, Βερολίνο, Λονδίνο, Ελσίνκι, Μελβούρνη, Ρώμη, Τόκιο, Μεξικό, Μόναχο, Μόντρεαλ, Μόσχα, Λος Άντζελες, Σεούλ, Βαρκελώνη, Ατλάντα, Σίδνεϊ) το 2004 επέστρεψαν στην κοιτίδα τους, την Ελλάδα.

  Όλα τα φώτα της δημοσιότητας είχαν στραφεί πάνω στην Αθήνα για το διάστημα από 13 έως 29 Αυγούστου. Η εντυπωσιακή τελετή έναρξης ξεκίνησε με την αντίστροφη μέτρηση τόσων χτύπων όσες και οι Ολυμπιάδες που προηγήθηκαν και το βασικό θέμα της ήταν η παρουσίαση της παραδοσιακής κουλτούρας και ιστορίας ξεκινώντας από τη μυθολογία και φτάνοντας μέχρι τη σύγχρονη Ελλάδα.

   Οι Αγώνες ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένοι, Έλληνες αθλητές διακρίθηκαν, όμως υπήρξαν και υποψίες ντοπαρίσματος με αποτέλεσμα για μια ακόμη φορά να έρθει στην επιφάνεια ο προβληματισμός για το αν και κατά πόσο οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες υπηρετούν το αρχαίο Ολυμπιακό Ιδεώδες και έτσι να υπάρξουν και αμφισβητήσεις για το κύρος τους. ( Σανιδά Χαριτωμένη, Πατηνιώτη Χαραλαμπία, Χαλκίτη Ασπασία, Ανδρέας Πάχος)  

     Με αφορμή λοιπόν τον παραπάνω προβληματισμό, μια από τις ομάδες του Α3 συνέταξε ένα ερωτηματολόγιο με στόχο να καταγράψει τι πιστεύει αλλά και τι γνωρίζει η μαθητική κοινότητα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, Τα ερωτήματα που έθεσε ήταν τα εξής:

• Οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες υπηρετούν το αρχαίο Ολυμπιακό Πνεύμα;
• Ποια λέξη αποδίδει τη σύγχρονη Ολυμπιακή Ιδέα;
• Ποια είναι τα κίνητρα των αθλητών;
• Γιατί πολλές χώρες διεκδικούν τους Αγώνες;
• Ποιοι ευθύνονται για την αμφισβήτηση του κύρους των Αγώνων;
• Ποιοι ωφελούνται περισσότερο από τους Αγώνες;;
• Πρέπει να προωθηθεί η ιδέα της μόνιμης τέλεσης των Αγώνων στην Ελλάδα;
• Ποιοι ήταν οι καλύτεροι Ολυμπιακοί Αγώνες;
• Οι γυναίκες να συμμετέχουν στους Αγώνες ή όχι όπως στην αρχαιότητα;
• Μπορείτε να αναφέρετε κάποιες πόλεις που διοργάνωσαν Ολυμπιακούς Αγώνες;

     Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα επιβεβαίωσε ότι υπάρχει έντονος προβληματισμός και πως η μαθητική κοινότητα είναι διχασμένη. Οι μισοί πιστεύουν ότι οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες υπηρετούν τους σκοπούς για τους οποίους καθιερώθηκαν, κατά την αρχαιότητα, και οι άλλοι μισοί ότι έχουν χάσει τον προσανατολισμό τους. Είναι βέβαια απορίας άξιο πως οι απαντήσεις στο δεύτερο ερώτημα έρχονται σε αντίθεση με αυτές του πρώτου, αφού η συμμετοχή, ο ανθρωπισμός, η άμιλλα και σε πολύ μικρό ποσοστό το χρήμα πιστεύουν πως αποδίδουν τη σύγχρονη Ολυμπιακή Ιδέα. Στο τρίτο ερώτημα θεωρούν τα χρήματα ως το σπουδαιότερο κίνητρο των αθλητών, και ακολουθεί η δόξα και η αγάπη για την πατρίδα. Επίσης θεωρούν πως το μεγαλύτερο κίνητρο για μια χώρα στη διεκδίκηση των Αγώνων είναι το οικονομικό όφελος και ακολουθούν το κύρος και η αίγλη που αποκτά, καθώς και η βελτίωση των υποδομών της. Ελάχιστοι είχαν την άποψη ότι δεν υπάρχει κανενός είδους ωφέλεια για τη χώρα. Η επόμενη ερώτηση κατέδειξε ότι οι μισοί θεωρούν πως τα οικονομικά συμφέροντα και η εμπλοκή της πολιτικής και τα αναβολικά έχουν συμβάλλει τα μέγιστα στην αμφισβήτηση του κύρους των Αγώνων. Οι άλλοι μισοί δεν διαφοροποιούνται σημαντικά απλώς θεωρούν πως τη μεγαλύτερη ευθύνη φέρουν τα οικονομικά συμφέροντα, ακολουθεί η χρήση των αναβολικών και σε απόσταση η εμπλοκή της πολιτικής. Στο επόμενο ερώτημα θεωρούν ότι οι πιο ωφελημένες από τους Αγώνες είναι οι εμπλεκόμενες εταιρείες και ακολουθούν η διοργανώτρια χώρα, οι αθλητές, ο αθλητισμός και στο τέλος η παγκόσμια ειρήνη.    Επίσης σε ποσοστό 60% θέλουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες να τελούνται μόνιμα στην Ελλάδα με το επιχείρημα ότι εδώ θεσπίστηκαν, ενώ οι υπόλοιποι θεωρούν πως πρέπει να πραγματοποιούνται ανά τον κόσμο, επειδή είναι παγκόσμιο γεγονός και όλες οι χώρες δικαιούνται να αναλαμβάνουν την τέλεσή τους. Άλλωστε συμπλήρωσαν ότι η κοιτίδα των Ολυμπιακών Αγώνων τιμάται ιδιαίτερα από τους κάθε φορά διοργανωτές. Στο ερώτημα για το ποια χώρα διοργάνωσε τους καλύτερους Αγώνες η συντριπτική πλειοψηφία απάντησε η Ελλάδα το 2004 και ακολούθησε η Αυστραλία. Αυτό εξηγείται εύκολα, αν σκεφτούμε πως η Αθήνα ήταν η τελευταία πόλη, ενώ είχε προηγηθεί το Σίδνεϊ. Επιπλέον, περίπου το 50% ήταν σε θέση να αναφέρει διοργανώτριες πόλεις, αν εξαιρέσουμε την Αθήνα. Και τέλος, εντύπωση προξενεί το γεγονός πως υπήρξαν συμμαθητές μας, έστω και αν ήταν η συντριπτική μειοψηφία, που υποστήριξαν πως δε θα έπρεπε οι γυναίκες να συμμετέχουν στους Αγώνες με το επιχείρημα ότι στερούνται μυικής δύναμης συγκρινόμενες με τους άνδρες, ενώ όπως ήταν αναμενόμενο η πλειοψηφία υποστήριξε ότι η συμμετοχή είναι θέμα ίσων δικαιωμάτων των δύο φύλων.

   Από την έρευνά μας αυτό που μας εντυπωσίασε είναι το γεγονός ότι οι συμμαθητές μας κατέδειξαν ως το μεγαλύτερο κίνδυνο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες τα οικονομικά συμφέροντα   που συνδέονται και με τα αναβολικά και με την πολιτική. Και αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο. Υπήρξαν περιπτώσεις όπου για να έχει κάποιος την τιμή να κρατήσει τη φλόγα έπρεπε να πληρώσει χιλιάδες δολάρια. Η εμπορευματοποίηση σε όλο της το μεγαλείο.  

  (Ουρανία Πατσιαρίκα, Σουλολάρι Ειρήνη, Ραπανάκη Αικατερίνη, Χασομέρη Χρυσοβαλάντη, Τίγκα Στυλιανή, Σκέλλα Ιωάννα )