Ευρετήριο Άρθρου

   Η Λίλα Θεοδόση είχε την εκδοτική επιμέλεια των απομαγνητοφωνημένων ομιλιών. Τα κείμενα, οι σημειώσεις και ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό δημοσιεύτηκαν στο Αντί από τον Ν. Γουλανδρή (η ομιλία Κ. Κουλου-φάκου τχ. 759, 22 Μαρτίου 2002, σ. 45-50, και ή ομιλία Δ. Χατζή τχ. 762, 3 Μαΐου 2002, σ. 45-52). Ο Νίκος Γουλανδρής είναι αναμφίβολα ένας από τους σκαπανείς της ελληνικής ηλεκτρονικής βιβλιογραφίας.
Συνηγορούν σε αυτό οι ενασχολήσεις με την κατασκευή ελληνικών γραμματοσειρών, πινάκων με αντιστοιχίες για τα πληκτρολόγια και προπάντων οι εννιά παραγωγές «ψηφιακών ακτινοδισκόφωνων». Ο χαρακτηρισμός για τον δημιουργό τους δικαιολογείται από τη χρονική διάρκεια και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνική βιβλιογραφία, παραδοσιακής και έντυπης μορφής. Συνάδει με την ποιότητα και τη μεθοδικότητα των αρχειακών αναδιφήσεων, των βιβλιογραφικών και των άλλων φιλολογικών συνθέσεων του, γεγονός που αναγνωρίζουν ακόμη και κάποιοι που δεν συμφωνούν με ορισμένα τυπολογικά στοιχεία των βιβλιογραφικών επιλογών του.
Αποδίδει την αυταπάρνηση και την αυτοθυσία με την οποία ο βιβλιογράφος και ερευνητής της ιστορίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας Ν. Γουλανδρής πολιορκεί τα θέματα του, αντλώντας ολοένα από τα ανεξάντλητα εσώτερα μέρη την ευαισθησία, την υπομονή, τον ακατασίγαστο πόθο της έρευνας σε έντυπα, βιβλιοθήκες, σκωληκόβρωτα αρχεία αλλά και σε «τόπους», «κόμβους», «συνδέσμους», «μονοπάτια» ή σε ιστοσελίδες του Διαδικτύου. Σίγουρα ο Ιησουΐτης Johannes Trithemius, που προέβλεπε ήδη από το 1497 το αδιέξοδο μέλλον της τυπογραφίας ?για να συμβιβαστεί με την ύπαρξή της αργότερα-, δεν έχει μετεμψυχωθεί σε χάκερ, που ελλοχεύει στον Παγκόσμιο Ιστό (World Wide Web - WWW) για την καταστροφή των ψηφιακών προσεγγίσεων της λογοτεχνίας του Ν. Γουλανδρή και άλλων δημιουργών;
Ή, στο τέλος, ο πονηρός καλογηρος θα αποδεχθεί και την εικονική πραγματικότητα, συνεργαζόμενος με τον Ν. Γουλανδρή όχι πια στη σύνταξη ενός εντύπου καταλόγου βιβλιογραφίας, αλλά στην ηλεκτρονική κατάρτιση «λίστας σιντιρομογραφίας και ιστοσελίδων για τη λογοτεχνία»;
  Ίδωμεν... Έτσι κι αλλιώς οι ιδέες και τα κείμενα διατηρούν την ιστορικότητα τους είτε στην έντυπη είτε στην ψηφιακή μορφή τους, ενώ η λογοτεχνία, η ιστορία και η βιβλιογραφία της ως παράγωγα σύνθετων κοινωνικών σχέσεων δεν καθορίζονται μόνο από την τεχνολογική εξέλιξη.
Γιώργος Κ. Mυαρης
Αναδημοσίευση . Περιοδικό Νέα Εστία τεύχος 1756, Μαϊος 2003