Η συστοίχηση προς αυτούς τους προβληματισμούς τροφοδότησε πρόσφατα την παρουσίαση μέσα από τις φιλόξενες σελίδες των Μικροφιλολογικών της Λευκωσίας³ ορισμένων αισιόδοξων σκέψεων για την αποδοχή και αξιοποίηση δεδομένων του ψηφιακού χώρου και της εικονικής πραγματικότητας από ερευνητές και ιδρύματα σχετικά με τη νέα ελληνική πνευματική παραγωγή σε ηλεκτρονική μορφή. Ειδικότερα για την ιστορία και τη βιβλιογραφία της νέας ελληνικής λογοτεχνίας και φιλολογίας, επιστημονικά πεδία ιδιαιτέρως απαιτητικά, επεσήμανα το πέρασμα από την επεξεργασία λογοτεχνικών κειμενικών και ευρετηριακών δεδομένων, συγκριτικών, λεξιλογικών, συμφραστικών πινάκων στην παραγωγή «ψηφιακών ακτινοδισκόφωνων» (cdrom, σιντί ρομ) ?στα οποία συνυπάρχουν σε ψηφιακή εικόνα παραδοσιακές κειμενικές αποτυπώσεις ή ερμηνείες τους? και τεχνικές «πολυμέσων» (multimedia). Αλλά και στο παρόν στάδιο καταγράφω την ελπιδοφόρα μετάδοση στις ιστοσελίδες με νεοελληνικό λογοτεχνικό, φιλολογικό και ερευνητικό περιεχόμενο. Στο πλαίσιο αυτό, ας αναφερθούν: Το λεξιλόγιο του Μακρυγιάννη («πρώτος αυτόματος Πίνακας Λέξεων») των Ν. Κυριακίδη, Ι. Ν. Καζάζη, J. Brahier, πού περιέχεται στα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, Ερμής, Αθήνα 1983.⁴ Μέ λατινικούς χαρακτήρες συγκριτικό υλικό και έντυπα δείγματα κονκορτάντσας? η διατριβή του Φ. Β. Γκικόπουλου «Metodi Quantitativi e informatici per l'analisi del testo letterario: il "caso" delle canzoni popolari greche e la loro versione in italiano. C. Fauriel 1824, T. Tommaseo 1842», Τμήμα Ιταλικής Φιλολογίας, ΑΠΘ, 1984. Η ογκώδης επεξεργασία των Π. Κοντολαίμη και Χρ. Ανδρέου με 500 σχεδόν σελίδες με 17 ηλεκτρονικά επεξεργασμένους πίνακες που ως Τόμος Έκτος. Πίνακες, Χρ. Ανδρέου, Λευκωσία [=Αθήνα] Νοέμβρης 1984, ολοκληρώνει τη σειρά Κύπριοι συγγραφείς από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η έντυπη εργασία της Ντίας Φιλιππίδου Η θυσία του Αβραάμ στον υπολογιστή. Λεξιλογικοί πίνακες και υφολογικά σχόλια, Ερμής, Αθήνα 1986⁵ με την πρώτη κονκορτάντσα νεοελληνικού λογοτεχνικού έργου. Οι Ν. Κυριακίδης, Ι. Ν. Καζάζης, J. Brehier το 1992 επεξεργάζονται ηλεκτρονικά και εκτυπώνουν σε επτά τόμους Τα ελληνικά του Μακρυγιάννη (Παπαζήσης), δηλαδή την κονκορτάντσα όλου του έργου του Ι. Μακρυγιάννη (Απομνημονεύματα, Οράματα και θάματα*).⁶

3 Γ. Κ. Μύαρης, «Στον ομιχλώδη ψηφιακό "τόπο" της νέας ελληνικής λογοτεχνίας και της 6ι6λιογραφίας», Μικροφιλολογικά, τχ. 5, άνοιξη 2002, σ. 44-48.
4 Βλ. Γ. Μπαμπινιώτης, «Σκέψεις για την γλώσσα του Μακρυγιάννη», περ. Διαβάζω, τχ. 101, 5 Σεπτεμβρίου 1984, σ. 95-103, όπου κρίνει και τη «μηχανογράφηση» (=ψηφιακή αναλογική μετατροπή) του κειμένου. Μικροφιλολογικά, τχ. 5, άνοιξη 2002, σ. 44-48.
5 Βλ. τη βιβλιοκρισία της Μαρίας Στασινοπούλου «Στην οθόνη του κομπιούτερ». Το Βήμα, 19 Απριλίου 1987, σ. 37. Για τις ηλεκτρονικές επιδόσεις της Ντ. Φιλιππίδου 6λ. και στην «Επισκόπηση ερευνών και ερευνητών 1989-1992», Μαντατοφόρος, τχ. 35-36, Ιούνιος-Δεκέμβριος 1992, σ. 148-291, ιδίως σ. 238-239. Επίσης, Dia M. L. Philippides, «Του δίσκου τα γυρίσματα: Ο Ερωτόκριτος σε CD-ROM», Πρακτικά του Α' Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Νεοελληνικών Σπουδών, Ο Ελληνικός κόσμος ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση 1453-?981 (Βερολίνο, 2-4 'Οκτωβρίου 1998), τομ. Β', Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1999, σ. 809-821.
6 Στην ιστοσελίδα www.makriyannis.gr/ βρίσκεται όλο το λεξικογραφικό, γλωσσολογικό και φιλολογικό υλικό.