Ο χαρακτήρας ju των λέξεων jujitsu και judo σημαίνει ευγένεια ή παραχώρηση. Jitsu σημαίνει «τέχνη» ή «εξάσκηση» και do σημαίνει «δρόμος» (της ζωής). Άρα μπορούμε να πούμε πως Judo σημαίνει «Δρόμος της Ευγένειας» και Jujitsu«Ευγενική Τέχνη».
Ο Jigoro Kano ήθελε μέσω της πειθαρχίας να διαπλάθει το σώμα και τον χαρακτήρα του ανθρώπου. Το τζούντο στοχεύει στο να εξασκούνται όλα τα μέρη του σώματος, ώστε ο αθλητής να χρησιμοποιεί το 100 % των δυνατοτήτων του.
Οι 2 βασικές μέθοδοι εξάσκησής του είναι το Kataκαι και το Randori. Kata σημαίνει «μορφή» και περιλαμβάνει όλες τις βασικές αμυντικές και επιθετικές τεχνικές, ενώ Randori σημαίνει «ελεύθερη εξάσκηση». Οι αθλητές παλεύουν όπως σε έναν κανονικό αγώνα.
Σήμερα έχει γίνει πια μοντέρνο ολυμπιακό άθλημα. Εμφανίστηκε επισήμως για πρώτη φορά στην Ολυμπιάδα του Τόκιο το 1964. Ο συνδυασμός τεχνικής, δύναμης και πνευματικής ικανότητας, το καθιστούν ως ένα από τα πιο θεαματικά αθλήματα του κόσμου.
Ένας αγώνας τζούντο ξεκινά με τους αθλητές (τζουντόγκα) να φορούν τζουντόγκι και να βρίσκονται σε όρθια στάση, πάνω στον αγωνιστικό χώρο (τατάμι), το οποίο περιορίζεται από μια κόκκινη ζώνη, τη ζώνη ασφαλείας. Οι αποφάσεις παίρνονται από το διαιτητή και δύο κριτές, με τον κανόνα της πλειοψηφίας. Όλα αρχίζουν με την υπόκλιση, αφού ακουστεί το σύνθημα ?Rei? από το διαιτητή. Με τη λέξη ?Matte?, διακόπτεται ο αγώνας.
Οι στόχοι που ο αθλητής θα επιδιώξει να πετύχει ενώ αγωνίζεται είναι :
1. Να ρίξει κάτω τον αντίπαλό του με μια τεχνική ρίψης
2. Να τον κατακρατήσει στο έδαφος όσο πιο πολύ μπορεί.
3. Να τον αναγκάσει να εγκαταλείψει με μια λαβή αγκώνα ή πνιγμού.
Οι βαθμοί που υπάρχουν είναι 4 και αναφωνούνται από το διαιτητή, ενώ παράλληλα συνοδεύονται και από την κίνηση του χεριού του :
1.Ippon- OsaeKommi: Πλήρης βαθμός που αντιστοιχεί στη νίκη του αθλητή που θα πετύχει το βαθμό αυτό. Δίνεται : α) Όταν ένας τζουντόγκα πέσει κάτω με ολόκληρη την πλάτη από τεχνική ρίψης που χαρακτηρίζεται από δύναμη, ταχύτητα και
άψογη τεχνική. β) Για κατακράτηση στο έδαφος επί 30 δευτερόλεπτα. γ) Όταν ένας αθλητής παραιτηθεί από μια επιτυχημένη λαβή αγκώνα ή πνιγμού.
2.Waza-ari : Μισός βαθμός που δίνεται όταν εφαρμοστεί μια τεχνική ρίψης που της λείπει η ταχύτητα ή η δύναμη. Αθλητής που πετύχει πρώτος δύο waza-ari νικάει τον αγώνα.
3. Yuko: Μικρότερος βαθμός. Δίνεται : α) Όταν ένας τζουντόγκα πέσει στο έδαφος πλάγια από τεχνική ρίψης του αντιπάλου που δεν έχει ταχύτητα ή δύναμη. β) Για κατακράτηση στο έδαφος επί 20-24 δευτερόλεπτα.
4. Koka: Αυτός ο βαθμός μπορεί να επιτευχθεί ευκολότερα από κάθε άλλο και έχει τη μικρότερη αξία. Δίνεται : α) Όταν ένας τζουντόγκα πέσει κάτω με τους γλουτούς από τεχνική ρίψης του αντιπάλου που δεν έχει αποτελεσματικότητα. β) Για
κατακράτηση στο έδαφος επί 10-19 δευτερόλεπτα.
Όταν ένας τζουντόγκα παραβιάζει τους κανόνες του αθλήματος τιμωρείται με ποινές, οι οποίες αντιστοιχούν σε βαθμό για τον αντίπαλο. Ανακοινώνονται από το διαιτητή με σειρά από τη μικρότερη προς τη μεγαλύτερη. Είναι 4 και έχουν ως εξής :
1. Shido: Δίνεται για μικρές παραβιάσεις των κανονισμών, για μη αγωνιστικότητα και αντιστοιχεί με koka.
2. Chui: Δίνεται για μεσαίες παραβιάσεις των κανονισμών, για συνεχή μη αγωνιστικότητα και αντιστοιχεί με yuko.
3. Keikoku: Δίνεται για μεγάλες παραβιάσεις των κανονισμών, συνεχή παθητική στάση και αντιστοιχεί με waza-ari.
4. Hansokumake: Η μεγαλύτερη ποινή. Δίνεται για εξαιρετικά μεγάλες παραβιάσεις των κανονισμών, εντελώς παθητική στάση και αντιστοιχεί με αποκλεισμό του αθλητή που θα δεχτεί αυτή την ποινή (ippon).
Ένας αγώνας τελειώνει με την αναφώνηση του "ippon" από το διαιτητή. Εάν δεν υπάρξει ippon, νικά ο αθλητής που θα έχει δυο waza-ari. Αλλιώς, προσμετρούνται τα yukoκαι τα koka. Εάν δεν υπάρξουν βαθμοί (άρα ούτε και ποινές) κερδίζει αυτός που κατά τη γνώμη των κριτών και του διαιτητή έχει επιδείξει τη μεγαλύτερη μαχητικότητα.